چکیده
امام حسن(علیه السلام) از نوجوانی پا به عرصه مبارزه با دشمنان گذاشتند و در دوران خلفای سه گانه در موقعیت‌های حساس حضور داشتند. در دوران خلافت پدر برگوارشان نیز درجنگها همراهشان بودند. پس از به خلافت رسیدن ایشان، معاویه با ارسال جاسوس و ایجاد اغتشاش به مخالفت با امام مبادرت ورزید و امام در چند نامه او را نصیحت نمودند ولی پس از مواجهه با روحیه جنگ طلب او، راهکار نظامی را تنها راه حل دیدند. به دلیل روحیه ضعیف مردم، خستگی لشکریان، وجود سربازانی از خوارج و افراد ظاهر بین و عده‌ای منافق و در نهایت خیانت فرماندهان، لشکر امام از هم گسسته شد و به ناچار پیشنهاد صلح معاویه را پذیرفتند. ایشان از هر فرصتی برای آگاه سازی مردم و معرفی چهره دشمنان استفاده می‌کردند. امام با دشمنان ناآگاه به نرمی برخورد می‌کردند ولی با دشمنان کینه توز با قاطعیت سخن می‌گفتند و ماهیت آنان را برای مردم بازگو می‌نمودند. امام حسین(علیه السلام) در دوران حیات برادر بزرگوارشان همراه ایشان بودند و همه تصمیمات نظامی و غیرنظامی برادر را تایید می‌نمودند. ایشان در مبارزات خود از مدینه به مکه و از آنجا به سوی کوفه هجرت نمودند، هم چنین قبل از هجرت نیز نمایندگانی برای بررسی اوضاع مقصد می‌فرستادند. ایشان هیچ‌گاه خود آغازکننده جنگ نبودند و هم‌چنین قبل از مبارزه دشمنان را پند می‌دادند و در جنگ جوانمردی را سرلوحه کار خود داشتند. آن حضرت تاکتیک‌های جنگی را رعایت می‌کردند و به اصول مبارزه کاملا آگاه بودند، با کلام نافذ خود لشکریان را برای جهاد تشویق می‌کردند و با دشمنان فریب خورده با نیکی برخورد می‌کردند. ایشان معاهده صلح با معاویه را زیرپا نگذاشتند ولی همواره از حق در برابر ظالم دفاع می‌کردند. حضرت مجتبی(علیه السلام) با دشمن صلح می‌کنند و امام حسین(علیه السلام) جنگ نظامی را انتخاب می‌نمایند و این تفاوت را باید در شخصیت دشمنان و اوضاع جامعه جستجو کرد. معاویه فردی با سیاست بود و هیچ گاه اجازه نداد که مردم شام از گناهانی که مي‏کرد مطلع شوند و به حکومت خود رنگ شرعي می‌داد. بر خلاف او فرزندش یزید، آشکارا گناه می‌کرد، سگباز، میمون باز و پیوسته مست بود. همین اختلاف، قیام در زمان معاویه را مورد تردید قرار می‌داد، چون در آن زمان افکار عمومی انحراف معاویه از اسلام را تشخیص نداده بود و امام حسن(علیه السلام)‏ با دورانديشي، سياست صلح در پيش گرفت که مانع از بين رفتن اسلام و شیعیان شد ولی امام حسین(علیه السلام) توانست در زمان یزید جهاد کند و با شهادت خود جامعه را بیدار و حکومت را رسوا نماید.

کلید واژه‌ها : مخالف، سیره، تفاوت، برخورد، حسنین، معاویه، یزید

عنوان پایان نامه:راهکارهای برخورد با دشمنان در سیره
حسنین (علیهماالسلام)
استاد راهنما:
سرکارخانم رضوی
استاد داور:
سرکارخانم فلاح زاده
پژوهشگر:
سمانه بیت الهی
تابستان 1394
94/6/10
معاونت پژوهش حوزه علمیه فاطمه الزهرا سلام الله علیها-شیراز

چکیده
دین در جهت دعوت به سوی راهی گام بر می دارد که با اختیار انجام گرفته است، اگر موانع شناخت انسان برطرف گردد و محیط جامعه در فساد قرار نگیرد انسان ها به سوی حق خواهند رفت. در طول تاریخ هیچ گاه انسان ها بر یک عقیده نبوده اند، خداوند از روی مصلحت چنین وضعی را به وجود آورده و از روش جبری استفاده نکرده است و این طبق مشیت الهی است. ارتداد به معنای خارج شدن مسلمان از اسلام و ورود به کفر است. در ارتداد لجاجت و عناد دخالت دارد و به صرف تغییر عقیده، شخص مرتد نمی شود. در دیدگاه اسلام انسان مختار است و مکلف در برابر خدا و حق ندارد عملی را که موجب هلاکت خود و جامعه می شود را انجام دهد. چون ارتداد موجب تزلزل عقاید دیگران و تضعیف دین در جامعه می شود، شخص مرتد مجازات می گردد پس هدف از حکم ارتداد تنبیه و مجازات مرتد است نه مجبور کردن او به بازگشت به اسلام.

استاد راهنما:
سرکار خانم برمشوری

استاد داور:
سرکار خانم فلاح زاده

پژوهشگر:
مرضیه فرهادی خلاری
شهریور ۹۴
94/6/30
معاونت پژوهش حوزه علمیه فاطمه الزهرا سلام الله علیها-شیراز

چکیده:
این تحقیق با موضوع بررسی جایگاه مشاوره از منظر آیات و روایات می‌باشد.
از آن‌جایی که مشاوره از دیدگاه آیات و روایات مطرح شده است از جایگاه والایی برخوردار می‌باشد، در این پژوهش تلاش شده است که با بیان ویژگی‌ها و فواید مشاوره، افراد را برای بهره‌بردن از مشاوران دینی جهت دست‌یافتن به نظر صحیح‌تر و در واقع بهترین دیدگاه ترغیب و تشویق نمایند. بنابراین هدف پژوهش حاضر استفاده از مشاوران دینی و متعهد است. چون تحقیقاتی که در این زمینه انجام گرفته به مبحث مشاوره و جایگاه آن در آیات و روایات به شکل کامل و جامع توجه چندانی نداشته‌اند، بنابراین لازم دیده شد که به تحقیق در این زمینه پرداخته شود. چرا که راهکارهای سازمان‌یافته برای مشاوره صحیح و یافتن بهترین راه‌حل که بر گرفته از اسلام و شریعت اسلامی باشد، به تلاش مشاوران دینی و متعهد نیازمند است.
بر این اساس، مهمترین نتایج این پژوهش عبارتند از: آشنایی مشاوران به اصول و مبانی مشاوره و این که مشاوره اسلامی مبتنی بر اخلاق مداری با رویکرد دینی و دانش و مهارت لازم می‌باشد.
کلیدواژه: مشورت، مشاوره، راهنمایی، آموزش، تربیت.

استاد راهنما:
سركارخانم مريم مشكاتي

استاد داور:
سرکار خانم فلاح زاده

نگارنده:
مدينه مرداني گله زن اقري

تابستان
1394
94/6/25
معاونت پژوهش حوزه علمیه فاطمه الزهرا سلام الله علیها-شیراز

چکیده:
این تحقیق با موضوع بررسی پدیده نزول باران در قرآن به بررسی اشکال و ابعاد مختلف نزول باران های آسمانی در قرآن کریم پرداخته است. اشکال مختلف باران، تگرگ و همچنین مقدمات مربوط به باران شامل رعد و برق و باد و همچنین آثار و فواید باران اعم از آثار مثبت و منفی ( عذاب) در جای جای قرآن در مورد سرگذشت بشریت آمده است. خداوند باران را هم به عنوان رحمت و هم به عنوان عذاب استفاده نموده است. بعضی در مورد قرآن مطرح می نمایند که این کتاب آسمانی از جنبه های علمی پدیده ها غفلت نموده است. حال آن که در این تحقیق تلاش شده به صورت تطبیقی، آیات قرآن در زمینه های باران با مسائل علمی روز بررسی شود . نتایج جالب توجهی از مطالب اصول مطرح شده در آیات قرآن با اصول علمی نزول باران به دست آمده است همچنین علاوه بر اصول علمی و دنیوی مؤثر در ریزش باران، دخیل بودن عوامل معنوی و الهی در نزول باران نیز مورد بررسی قرار گرفته که با در نظر گرفتن این عوامل، انسان به وجود یک خالق و رب و احـد در جهان و اصل توحید راهنمایی می شود همچنین علاوه بر مباحث علمی و فقهی مطرح در این پایان نامه، بحث لغوی در مورد باران و واژه های مرتبط با باران نیز مورد بررسی واقع شده که این مبحث خود نشان دهنده ی اوج فصاحت و بلاغت قرآن است.
در پایان هم آثار نزول باران که ازآن ها نام برده شده مورد بررسی واقع شده است.
کلید واژه : نـزول باران، بـاد، ابـر ، رعد و برق.
استاد راهنما :
سرکار خانم دکتر پوران اکبـری
استـاد داور
سرکارخانم فلاح زاده
نگـارنده
مریم بهمنی
سال تدوین
1394
94/5/15
معاونت پژوهش حوزه علمیه فاطمه الزهرا سلام الله علیها-شیراز

چکیده
سلامت روان یکی از نیازهای اساسی آدمی است، با توجه به جامعیت دین اسلام نماز به عنوان یکی از راهکارهای دینی می تواند پاسخگوی این نیاز مهم باشد و تأثیر مثبتی بر تمامی ابعاد سلامت روان بر جای بگذارد.
نماز با ارائه¬ی راهکارهایی همچون اتصال به یک نیرو و قدرت بی نهایت و مطلق، ایجاد روحیه خوش بینی و مثبت نگری، تواضع و فروتنی، القای تلقینات سازنده روانی موجب بهبود بسیاری از بیماریها و اختلالات روانی می گردد. چرا که بخش عمده ای از بیماری های روانی ناشی از غفلت از یاد خدا و پرداختن به مسائل جزیی و بی اهمیت است.
نماز، هم چنین بسیاری از ویژگی های سالم روانی، هم چون اعتماد بنفس و خودشکوفایی و امیدواری و مسوولیت پذیری را در انسان ایجاد می کند و افزایش می دهد. از آنجا که ویژگی های سالم روانی زمینه ساز موفقیت و پیشرفت در هر زمینه ای می باشد و فشار روانی، بیماری عصر حاضر نامیده شده است. بسیاری از دانشمندان، روانشناسان و روانپزشکان، در صدد ارائه راهکار جهت تأمین سلامت روانی برآمدند، اما می توان ادعا کرد که نماز و راهکارهای دینی بهترین شیوه ای است که می تواند این مهم را تأمین کند. چنان که بسیاری از روانشناسان و تحقیقات نیز، صحت این مطلب را تأیید کرده اند.

استاد راهنما
سرکار خانم مشکاتی
استاد داور
سرکار خانم فلاح زاده
نگارنده
پروین هوشمندی
سال تدوین
1394
94/6/25
معاونت پژوهش حوزه علمیه فاطمه الزهرا سلام الله علیها-شیراز

چکیده
از آنجایي كه خداوند سرشت انسان را خداپرست آفريده و خداشناسي و خداگرايي فطري اوست، آغاز پرواز و عروج انسان از مرحله حيوانيت به بالاترين جايگاه انساني در أعلي درجه قرب الهي، از سكوي عبادت خالصانه و آگاهانه حق شروع مي‌شود؛ لذا بشر در طول تاريخ همواره به دنبال پرستش معبودي بوده، كه مظهر و نمود عيني آن عبادت در اديان الهي در نماز تجلّي يافته است. نماز یک مکتب علمی وعملی برای پرورش ایمان وتعهداست. نماز رخساره‌ی ایمان و چهره‌ی دین است وخداوند از روی لطف بی‌پایانش برآدمیان منت نهاده و به آنها اجازه معراج به عالم ملک وملکوت عطا فرموده ونماز را نردبان ترقی وابزار ارتقاء به عالم بالا قرارداده است.
از آنجایی که انسان همیشه علاقه‌مند به دانستن علت، چرایی واسرار هر چیزی است و در این میان پرداختن به فلسفه فرامین الهی از دغدغه‌های اصلی انسان محسوب می‌شود، در نوشته‌ي حاضر به تبيين فلسفه نماز پرداخته شده است. در این بحث ابتدا فلسفه¬ی وجوب نماز عنوان شده است و سپس به فلسفه هر کدام از اجزا نماز مانند تکبیره الاحرام، نیت، قیام، قرائت، رکوع، سجود، سلام و تشهد پرداخته شده است؛ زیرا هنگامی که انسان از راز هر کدام از اجزاءنماز مطلع شود،نماز رابا حال بهتری ادا می¬کند و توانسته حق هرکدام ازاجزاء نماز را به خوبی به جا آورد واین سبب قرب و نزدیکی به خداوند می‌شود.
بعد از پرداختن به فلسفه نماز، آثار فراوان نماز که در قرآن و نهج البلاغه ذکر شده است، عنوان گردیده است. آثار نماز از دو بعد فردی و اجتماعی مورد مطالعه قرار گرفته است. از آثار فردی نماز به ایجاد آرامش، کسب فضایل اخلاقی و دوری از رذایل اخلاقی مانند عجب، کبر، غرور و خودپسندی را می توان نام برد. همکاری و مشارکت، رعایت حقوق دیگران، وحدت بین مسلمین و … از جمله موارد آثار اجتماعی نماز است که بدان پرداخته شده است.
کلید واژه ها:صلاة،تشریع،فلسفه نماز، آثار نماز.
استاد راهنما
سرکار خانم پروانه تسبیحی
استاد داور
حجة الاسلام والمسلمین رضایی
پژوهشگر
مریم زارعی
شهریور- 1394
94/6/10
معاونت پژوهش حوزه علمیه فاطمه الزهرا سلام الله علیها-شیراز

چکیده
قرآن، کتاب هدایت انسان هاست و هدف اصلی آن رساندن انسان به بالاترین مراحل رشد و کمال است. برای این که انسان را به این مرحله ی رشد برساند از روش های گوناگونی استفاده می کند. از جمله این روش ها قرار دادن عقل و قوه ی فکر در مسیر بدست آوردن معارف دین می باشد. یکی از روش ها وارد کردن غیرمستقیم عقل و فطرت انسان است. روشی که با سؤال و جواب همراه است، انسان طالب راه پاسخی از درون و باطن قلب خود به آن می دهد. وقتی با این روش به جوابی می رسد آن جواب و اندیشه درونی و ماندگار خواهد بود. به همین دلیل آیاتی در قرآن اختصاص به همین روش دارد.
« استفهام انکاری در قرآن و نقش هدایتی آن » موضوع اصلی این تحقیق است و به بررسی تأثیرگذاری این روش در هدایت انسان در مسیر رشد و سعادت دارد. در این روش هدف از سؤال کشف امر مجهول نیست بلکه هدف اصلی آگاهی دادن به انسان در موضوعاتی است که مورد غفلت قرار گرفته است و سبب گمراهی و ضلالت است. قرآن کریم در آیات خود با استفاده از این روش پرده های غفلت را کنار می زند.
آن چه در نظر انسان مورد غفلت قرار می گیرد و سبب گمراهی او می شود بی توجهی به مسائل مربوط به توحید، نبوت و معاد است. هدف از انجام این پژوهش توجه دادن به آیاتی است که از سیاق استفهام انکاری استفاده می کند تا این که بر این ابعاد اعتقادی انسان اثر بگذارد و او را به رشد وکمال برساند.
کلید واژه ها: هدایت، استفهام، انکار
استاد راهنما
سرکار خانم کاراندیش
استاد داور
سرکار خانم فلاح زاده
نگارنده
معصومه معینی
سال تحویل
1394
94/6/25
معاونت پژوهش حوزه علمیه فاطمه الزهرا سلام الله علیها-شیراز

چکیده

پژوهش انجام شده با عنوان جایگاه احسان به والدین در آیات و روایات می باشد، در این تحقیق مطالبی چون اهمیت حقوق والدین در آیات و روایات و نحوه احسان کردن و آثار اخروی و دنیوی احسان کردن مورد بررسی قرار گرفته است، تا انسان ها بتوانند با رعایت آن ها به کمال مطلوب خویش که همان قرب الهی است نائل گردند. هدف از این تحقیق نشان دادن جایگاه واقعی احسان به والدین  و رعایت حقوق آن ها می باشد منظور از حقوق والدین و ادای آن ها تنها این نیست که انسان نیازهای مادی آن را رعایت کند و در پی بر آوردن آن باشد، و رعایت حقوق آن ها حتی در زمان ممات نیز الزامی می باشد. نیکی واحسان به والدین به عنوان یک حکم عمومی مورد پذیرش همه افراد در هر گروه وبا هردرجه اعتقادی که باشد ،لازم است .واهمیت آن به حدی است که در قرآن کریم خداوند متعال می فرماید :احسان واحترام به والدین ورعایت حقوق آنها چه مسلمان وچه کافر باشند امری ضروری به شمار می آید ،تا آنجا که حتی کلمه ای کمتر از اف نیز بر آنان سزاوار نمی باشد .احسان به والدین آثار مثبت دنیوی از جمله فراخی روزی وطولانی شدن عمر -آسان شدن موت -موجب آمرزش گناهان و…می شود وآثار مثبت اخروی از جمله رضای الهی -نزدیک شدن به درجه انبیاءوثواب حج مقبول و….را به دنبال دارد. 

کلید واژه: احسان، حضانت، حقوق، فرزند، نفقه، اف، عاق، احترام.

استاد راهنما:

 سرکار خانم سردار

 استاد داور:

سرکارخانم فلاح زاده

 پژوهشگر:

معصومه نوروزی

چکیده
یکی از تحلیل ها درباره وحی، تجربه دینی انگاشتن آن است. نخستین بار “شلایر ماخر” در ابتدای قرن نوزدهم در مقام دفاع از دین مسیحیت این تئوری را مطرح ساخت. او به گمان خویش توانسته بود با طرح این تئوری از اشکالات هیوم در نقض براهین اثبات وجود خدا و نیز نقادی های معرفت شناسانی کانت و اشکال تعارض گزاره های دینی با احکام عقل و علوم تجربی رهایی یابد. عده ای نیز با قبول این تئوری آن را بر وحی منطبق نموده اند.
برخی از متفکران بر این اساس معتقدند که وحی همان تجربه دینی است و اگر انبیاء به درجه نبوت رسیده اند، نتیجه اندوخته های دینی و مذهبی آنان است.
در واقع وحی در تجربه دینی خلاصه شده و از همان سنخ است . به نظر می رسد دیدگاه آنان بیش از آنکه با مذاق حکما و متکلمان اسلامی سازگار باشد از اندیشه متفکران غربی متاثر است. تجربه دینی که بنا بر تعریف آنان عبارتند از تجربه ای که متعلق آن موجود یا حضوری فوق طبیعی یا مرتبت با ماوراطبیعت یا حقیقت غایی است. دکتر سروش نیز معتقد است که وحی همان تجربه دینی و الهام است و این دو، همانند تجربه های شاعران و عارفان است و نیز فرهنگ، شخصیت و دانش نسبی پیامبر در ارایه مفاد وحی تاثیر می گذارد و وحی را خطا پذیر می سازد. در مقابل این دیدگاه، اندیشه دیگری وجود دارد که این دو مفهوم را کاملاً از یکدیگر تفکیک می کند بیشتر حکما و متکلمان اسلامی معتقدند که هیچ مقوله ای نمی تواند جایگزین مفهوم “وحی” گردد و تلقی “تجربه دینی” هرگز نمی تواند با وحی مرادف باشد. آیت الله جوادی آملی نیز معتقد است وحی با تجربه دینی و حتی با تجربه عارفان نیز متفاوت است و همچنین در وحی، خطا راه ندارد و تابع پیامبر نیست.
کلید واژه:وحی، تجربه، دین، تجربه دینی، ایمان.

محقق: حبیبه شیبانی

استاد راهنما:سرکار خانم میرزایی

چکیده
عنوان تحقیق: نقش بصیرت در قیام حسینی و مهدوی است. هدف و انگیزه از این تحقیق بررسی نقش و جایگاه بصیرت، در دو قیام بزرگ حسینی و مهدوی و آشنایی با معنا و مفهوم و ارزش و اهمیت و بصیرت و به کار گیری آن در جامعه امروزی و همچنین آشنایی با عوامل، موانع و آثار بصیرت است.
مسئله اصلی تحقیق این است که بصیرت چه نقش و جایگاهی در دو قیام بزرگ حسینی و مهدوی داشته و دارد. روش به کار رفته در این تحقیق بر اساس نگرش کاربردی و بر مبنای راهبرد توصیفی و بر پایه راهکار کتابخانه ای است.
فرضیه تحقیق این است که عنصر اصلی و زمینه ساز قیام حسینی و مهدوی بصیرت بالای افراد جامعه است. در این تحقیق از منابعی چون حماسه حسینی از مرتضی مطهری، فرهنگ عاشورا از جواد محدثی، سلوک عاشورایی از مجتبی تهرانی، مقاتل الطالبین از علی بن حسین ابی الفرج اصفهانی و بحار الانوار اثر محمد باقر مجلسی و… استفاده شده است.
آنچه از این تحقیق نتیجه شده است این است که بصیرت و آگاهی به عنوان یکی از ضروری ترین عناصر تأثیرگذار بر تحولات اعتقادی -اجتماعی-سیاسی و نظامی همانطور که نقش بسیار زیبا و قابل درک در قیام تاریخی و سرنوشت ساز عاشورا داشته به طوری که همین مقوله سبب شد تا از قیام امام حسین a به عنوان نهضت آگاهانه یاد شود و همچنان نقشی بسیار سازنده و غیر قابل انکار در قیام جهانی و بزرگ مهدوی نیز دارد.
کلید واژه: بصیرت، قیام، مهدی.

محقق :خدیجه طالبی

استاد راهنما: جناب آقای خدری