چکیده:

سیاست در نگاه امام علی علیه السلام ، ادارۀ استوار جامعه بر اساس معیارهای الهی و حرکتی حق مدارانه است. او که می گوید: الملک سیاسهٌ؛ کشور داری سیاست است.
و هرگز برای رسیدن به قدرت و حراست از قدرت به دست آمده، هرکاری را روا نمی داند؛ بلکه به عکس او توسل به ابزار نامشروع را،حتی به بهای از دست دادن قدرت صحیح، نیز جایز نمی  داند.
برپایۀ آموزه های علوی، سیاست شناخت و بهره وری از ابزارهای مشروع در  ادارۀ جامعه و تأمین رفاه مادی و معنوی مردم است. به دیگر سخن، در آموزه های علوی، به کارگیری شیوه های نامشروع و ابزار به ظاهر کارآمد، اما به واقع ناصحیح، سیاست نیست؛ بلکه خدعه و نیرنگ، فریب و به تعبیر امام صادق aنیرنگ و شیطنت است که به عقل ماند اما عقل نیست.
از نگاه امام علی a حکومت رام سازی و سلطه بر افراد و چیرگی برگرده ها نیست بلکه چیرگی بر دل ها و  و تسخیر خردها و عاطفه هاست.
چنان تفسیری از حکومت، چه نیازی به توسل به ابزار نامشروع سیاسی دارد، قدرت درنگاه او جز برای احقاق حق، قداستی ندارد تا برای حفظ آن، به شیوه های باطل چنگ بیفکند. تصرف دل ها راهی جز استفادۀ صحیح از شیوه ها و راه سپردن بر اساس ارزش ها ندارد.
سیاست های نامشروع و باطلگرایانه، شاید روزگارکوتاه با جست و خیز سلطه بیافرینند و آن  را ادامه دهند؛ اما هرگز دوام نخواهند آورد و برای مردم جز زیان چیزی نخواهند داشت.بعد از وفات پیامبر * مسلمانان با وجودی که هنوز پیکر مطهر ایشان را دفن نکرده بودند با نادیده گرفتن سفارشات پیامبر * و حکم الهی برای تعیین جانشینی ایشان در محل سقیفه جمع شدند، با این کار حق ائمه را غصب و اسلام را از مسیر اصلی خارج کردند.
امام دربرابر غصب خلافت نارضایتی خویش را با شیوه های مختلفی بیان فرمودند؛ ولی برای حفظ نظام نوپای اسلامی سکوتی تلخ را در  پیش گرفتند.
بعد از  گذشت بیست و پنج سال از این واقعه و خلافت ابوبکر عمر و عثمان، مردم که از نابرابری و بی عدالتی خلیفۀ سوم به تنگ آمده بودند علیه خلیفه شورش کرده، او را به قتل رساندند و امام علی را به عنوان رهبر جامعه انتخاب و با ایشان بیعت کردند، امام علی a در طول مدت 5 سال حکومت پربرکت خویش با وجود مشکلات فراوان،جنگ های پی در پی، و عدم همکاری با ایشان نمایی از یک حکومت علوی و اسلامی را برای جهانیان ترسیم کردند.
کلید واژه: سیره، سیاست، امام،علی،اسلام،خلافت،عهدنامه،عدالت

لیلا شکوهی

چکیده

انسان موجودی است که ابعاد وجود او گسترده است. او فطرتی دارد که پشتوانه ی آن روح الهی است و طبیعتی دارد که از گل سرشته شده است. انسان در جهان آفریده شده و علاقه ی طبیعی به دنیا دارد. اما اگر دنیا را وسیله تلقی کند و به دیده ی هدف به آن بنگرد، هویت و شخصیت خویش را پیدا کرده و حیات و زندگی او دارای ارزش می شود. در قرآن کریم زندگی آخرت، زندگی حقیقی شمرده شده و در مقایسه ی با آن، زندگی دنیا ناچیز و بی مقدار به حساب آمده است و زندگی آن گاه دارای ارزش و اهمیت است که در ارتباط با خدا مطرح شود. انسان مسلمان چون بر اساس تعالیم قرآن و سیره ی پیامبر و امام رهبری شده است سیر به کمال دارد چه آن که هرگاه فعل و حرکتی رهبری شده از انسان سر زند، انسان گام به سوی کمال برداشته و وجود خویش را کامل کرده و استعدادهای بالقوه خویش را به فعلیت رسانده و به والاترین مراحل کمال دست یافته است.
موجود کامل اگر از نعمت درک و شعور برخوردار باشد، از داشتن آن کمال لذت می برد. کمال نهایی انسان مربوط به روح است، جنبه جسمانی ندارد. زیرا حقیقت انسان روح است و تکامل انسان در گرو تکامل استعدادهای روحی است. امیال فطری انسان نیز با این که تعلق به امور مختلف دارند، سرانجام به هم می پیوندند و ارضای کامل و نهایی آن ها در یک چیز خلاصه می شود و آن تقرب و نزدیکی به خداست. قرآن مصداق کمال نهایی انسان را قرب به خدا می داند و همه ی کمالات جسمی و روحی مقدمه ی رسیدن به آن و انسانیت انسان در گرو دستیابی به آن است.
کلمات کلیدی: آفرینش، انسان، خلیفه، عبادت، قرب، کمال.

چکیده
در نوشتار حاضر با رجوع به روایات و بررسی منابعی که می توانند در این زمینه گره گشا باشند ، برکات وجودی امام مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) مورد بررسی قرار می گیرد.
وجود امام ، هدف اصلی نظام خلقت و رابطه میان عالم مادی و عالم ربوبی است. شاکله و اصل معرفت امام ، شناخت ماهیت و فایده وجودی ایشان است. و همه ما طبق احادیث متعدد به این معرفت و شناخت مکلف شده ایم.
زمین همواره باید از حجت خدا برخوردار باشد تا وضعیت عادی خود را طی کند وگرنه امنیت آن از میان می رود . امام مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) به عنوان حجت خداوند و واسطه فیض الهی در حال غیبت همانند خورشید پشت ابر دارای آثار و برکات بیشماری برای بشریت می باشد . تمام میراث علمی و معنوی انبیاء و اولیای الهی و هرآنچه که بر رسول گرامی اسلام (صل الله علیه و آله ) نازل شد نزد اوست و با ظهور حضرت در اختیار مشتاقانش قرار خواهد گرفت. انشاء الله.
حضرت فایده اش زیاد است ، منبع فواید است. یک سلسله فوایدش غیر مستقیم به تمام موجودات می رسد، همانگونه که در روایت آمده است که از ائمه می پرسیدند در دوران غیبت چگونه از حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) استفاده می شود ، و ائمه (علیهم السلام) جواب می دادند ، به همانگونه که خورشید در پس ابر فایده اش را به همه جا و همه کس می رساند.
واژگان کلیدی: امام ، حجت ، مهدی ، برکت ، وجود ، فیض ، حضور ، ظهور ، تدبیر ، عصر .

چکیده

تحقیقی که پیش رو دارید به عنوان ویژگی منتظران در عصر غیبت نگاشته شده است. خداوند انسان را آفرید تا با انتخاب و اختیارش مسیر زندگیش را تعیین کند و مسئولیت سعادت یا شقاوت خویش را بپذیرد.
حال برای اینکه انسان بتواند مسیر سعادت خویش را انتخاب کند، به شناخت راه و آگاهی از مسیر درست نیاز دارد برای این منظور خداوند پیامبران را برانگیخت.هر پیامبری که منصوب می شد خبر پیامبر بعدی را به مردم بیان می کرد. تا اینکه پیامبر اسلام به عنوان خاتم الانبیاء معرفی شد.
وحی الهی که از طرف خداوند به پیامبر نازل شد همان قرآن است که در آن پیامبر را مفسّر وحی معرفی کرده است.
پیامبر در زمان خود، قسمتی از قرآن را برای مردم تفسیر کرد ولی به علت کوتاه بودن عمرش، تفسیر بسیاری از آیات قرآن باقی ماند.البته در زمان پیامبر اوضاع سیاسی اجتماعی جامعه به گونه ای بود که در صورت بیان تفسیر قرآن احتمال تحریف توسط دشمنان دین بسیار زیاد بود.
خداوند با احاطۀ علمی خویش می دانست که در چه وضعی، اصل دین اسلام بیمه می شود. به همین سبب خداوند دوازده نفر را در طول دو قرن یا بیشتر برگزید تا هیچ کس نتواند ریشۀ درخت اسلام را بخشکاند.
می توان وظیفه و ویژگی شیعیان را در عصر غیبت در دو محور عمده خلاصه کرد.یکی ویژگی های فردی اخلاقی منتظر است که شخص منتظر باید به سهم خویش به اصلاح نفس و تهذیب نفس بپردازد و دیگر ویژگی خانوادگی و اجتماعی منتظر است که شخص منتظر علاوه بر وظایف فردی یک سری وظایف اجتماعی و خانوادگی دارد که باید در جهت پیش برد این امور کوشا باشد.

دراین تحقیق از واژگانی مانند،انتظار، وظیفه، شیعه، آخر الزمان، حجه، غیبت، منتظر استفاده شده است.

-فاطمه سلطانی

چکیده
احتجاج از باب اِفتعال به معنای اقامه حجت و دلیل برای اثبات حق است. در قرآن کریم، کلمه «حجت» در همه موارد درباره اثبات حق به کار رفته است. بررسی کاربردهای قرآنی، مفید این نکته است که حجت به تصدیق کننده ادعای حق است و محاجّه در جایی است که مخاصمه و منازعه در کار باشد. اصولاً هر حجتی هدف خاصی را تعقیب می کند.
اهداف اصلی و کلی احتجاجات در قرآن، اثبات ربوبیت خدا، اثبات جهان آخرت و اثبات رسالت پیامبران می باشد. احتجاج اختصاصی به شیوه قولی و اقامه دلیل لفظی در قالب کلمات و جملات ندارد ، بلکه می توان متناسب با موقعیت های خاص و به مقتضای آن، گاه با استدلال لفظی و دلیل قولی مطلبی را ثابت کرد و گاه نیز با عمل خاصی حقانیت مسئله‌ای را روشن ساخت. احتجاجات قولی شامل صراحت لهجه، شروع دعوت با سؤال، برائت از شرک و کفر، ارجاع به فطرت، برهان، موعظه جدل، تمثیل، تشبیه و احتجاجات عملی شامل معجزه، تحدّی، مباهله، کناره‌گیری، طرح مبارزه، هجرت و ترویج تقلید می شود.
ابراهیم خلیل (علیه السلام) دومین پیامبر اولوالعزم از پیامبران بزرگواری است که خدای تعالی بیش از سایر انبیای خود از او به عظمت یاد کرده و اوصاف ستوده و خصال پسندیده او را در قرآن ذکر فرموده و به بخش زیادی از الطاف و عنایات خود که به او عطا کرده ، مانند نشان دادن ملکوت آسمآن ها و زمین ، امت بودن به تنهایی ، مقام خلّت، مقام امامت، بهره‌مندی از حجّت قوی و … اشاره نموده است. ابراهیم (علیه السلام) زندگی و رسالت خویش را در میان قومی آغاز کرد که به رغم آشنایی با علم نجوم، در مسائل اعتقادی در اثر نادانی و ضعف فکری، گرفتار انواع شرک شده، با تعصب جاهلی بر آن اصرار می ورزیدند.
حضرت ابراهیم ‌(علیه السلام) از شیوه‌های مختلف احتجاجات قولی و عملی برای مناظره با بت‌پرستان و اجرام آسمانی پرستان، آزر و نمرود بهره برد. این پژوهش در 5 بخش به بررسی حقیقت احتجاج و اقسام آن، ویژگی های حضرت ابراهیم‌(علیه السلام) و قومش، شیوه‌های مناظره حضرت ابراهیم‌(علیه السلام) با بت پرستان، اجرام آسمانی پرستان، آزر و نمرود می‌پردازد.
روش پژوهش حاضر بر اساس نگرش کاربردی و بر اساس راهبرد توصیفی است و از روش کتابخانه ای جهت جمع‌آوری اطلاعات بهره گرفته شده است . مهم ترین منابعی که در این پژوهش مورد استفاده قرار گرفته عبارتند از تحلیل قصص، طلوع جاودان، دایره المعارف قرآن کریم، فرهنگ قرآن، و تاریخ انبیا .
در پژوهش حاضر، کلید واژه‌های احتجاج، ابراهیم، قرآن، غرور، جدل و مناظره بیش از سایر واژه‌ها به کار برده شده است.

-زهره پایدار

چکیده

قیام امام حسین(علیه السّلام) دارای ویژگیهای منحصر به فردی از لحاظ اهداف، یاری کنندگان و دشمنان خاصّه است. از اهداف عالی ایشان می توان به این موارد اشاره کرد: اصلاح امت جدش و جامعه ی اسلامی، امر به معروف و نهی از منکر، احیای سنّت و سیره ی پیامبر(صلّی الله علیه و آله)، از بین بردن بدعت ها، عدالت خواهی و ستم ستیزی. در مورد یاری کنندگان این قیام عظیم علاوه بر مردان به نقش بسیار مهم زنان نیز باید توجّه داشت. عمده ترین کارهای زنان در عاشورا پیام رسانی، امدادگری و پرستاری، دلیری در برابر حکومت جائر، روحیه بخشی به رزم آوران، ترغیب شوهران و فرزندان به جهاد و پای بندی به حجاب و عفاف می باشد. اما غالب یاران امام حسین(علیه السلام) را جوانان تشکیل میدادند که تمام هستی خود را فدای اسلام کردند. امام حسین(علیه السلام)، دشمنانی مانند یزید، شمر، عبیدالله بن زیاد، عمر بن سعد و… داشتند که در دنائت و پستی ثابت و استوار در مقابل امام(علیه السلام) و اسلام ایستادند و بزرگ ترین جنایت ها را انجام دادند. قیام حضرت مهدی(علیه السلام) که در ادامه ی قیام امام حسین(علیه السلام) است نیز اهداف متعالی و ارزشمندی دارد از جمله: احیای سنت های از بین رفته ی پیامبر(صلی الله علیه و آله)، تشکیل حکومت جهانی اسلام و عدالت اجتماعی. یاران حضرت مهدی(علیه السلام) نیز اغلب جوانان هستند که دو گروه عام و خاص می باشند. دشمنان و مخالفانی نیز در راه قیام مهدوی به مبارزه می پردازند که سر سخت ترین آن ها دجال و سفیانی است که البته همگی شکست می خورند.
بین قیام حسینی و مهدوی شباهت های چشم گیری وجود دارد مانند: اهداف واحد، یاران مشابه، ضرورت جهاد در هر دو قیام و مشابهت در زمانه. البته تفاوت هایی نیز در این دو قیام بزرگ به چشم می خورد که پاره ای از تفاوت ها عبارتند از: رجعت و امدادهای غیبی که در قیام حضرت ولی عصر(علیه السلام) است؛ حاکمیت فراگیر و جهانی امام مهدی(علیه السلام) و دیگری این که در قیام عاشورا نقش افشاگری اسرا بعد از شهادت امام حسین(علیه السلام) و یارانشان بسیار پر اهمیت است که در قیام مهدوی این مسئله وجود ندارد. همچنین تفاوت های دیگری نیز وجود دارد مانند: تعداد یاران، نوع سلاح های جنگی، نتیجه ی قیام، مدت قیام، محدوده ی زمانی و جغرافیایی و … .

کلید واژه ها: امام، عاشورا، قیام، دجال، ظهور، انتظار، مهدی

چكيده

موضوع اين پايان نامه شهادت و شهادت طلبي در آيات و روايات است. يكي از مهمترين مسائلي كه در دوران دفاع مقدس تجلي جديدي پيدا كرد فرهنگ شهادت و شهادت طلبي بود ولي با فاصله گرفتن از دوران جنگ نمود اين فرهنگ در بين اقشار مردم رو به ضعف نهاده است. با كم رنگ شدن چهره شهيد و شهادت، بيم آن مي رود كه از اهداف اصلي انقلاب فاصله بگيريم. بر آن شديم تا تبييني هرچند ناقص از مفهوم شهادت و شهادت طلبي در آيات و روايات داشته باشيم. با زنده نگه داشتن نام شهيد و جريان دادن فرهنگ ايثار در تمام مراحل زندگي انسانها به اهداف اصلي اسلام نزديك تر مي شويم. معناي اصطلاحي براي شهيد كشته شده در راه خداست كه در عرف امروز جامعه بر ساير معاني غلبه دارد ولي در معدودي از آيات به اين معنا بكار رفته است. قرآن نه تنها شهادت را مرگ نمي داند بلكه آن را زندگي در جوار قرب الهي دانسته است. چنانكه از روايات نيز بر مي آيد شهيد از فضل و ارزش زيادي برخوردار است. شهادت در اصل خود محبوب خدا نيست، بلكه چون دفاع از دين مستلزم كشته شدن است محبوب الهي واقع گشته و آن همه پاداش بر آن مترتب است. فرهنگ شهادت طلبي نيز مطلوب است چون موجب دفاع و پايداري مومنين تا حد جانفشاني مي گردد. لذا آيات و روايات به ترغيب روحيه شهادت طلبي از طريق توصيف اجر و پاداش جهاد و شهادت در راه خدا پرداخته و بهشت و نعمت هاي آن و لقاء پروردگار را بالاترين مطلوب بيان ميكند. در آيات و روايات به اسرار و آثار شهادت و شهادت طلبي نيز اشاره شده است، چنانچه آمده است شهادت تفسير عشق به معبود، جبران نقايص روحي انسان، طلب هدايت و رحمت خاص الهي و… مي باشد. بنابراين شايد بتوان مهمترين اثر آن را تأثير بر سازندگي انسانها و رسيدن به درجات بالاي عبوديت دانست كه در نتيجه ي آن روحيه ايثار و از خود گذشتگي در جامعه تقويت شده و در ادامه احياء فريضه امر به معروف و نهي از منكر را به دنبال دارد.
واژگان كليدي: شهيد، شهادت، مغفرت، عبوديت، معرفت، عزت.

چکیده
زندگی رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله وسلّم ) میراث بابرکتی از اخلاق و انسانیت و انصاف و عدالت را میان مسلمانان بر جای گذاشت.
بدون تردید هر مسلمانی علاقه‌مند است که رفتار و آداب و زندگی فردی و اجتماعی پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌وآله وسلّم ) را الگو سرمشق زندگی خود قرار دهد و بدون تردید پیروی از پیامبر اعظم در تمام اعمال و رفتار و نیز آراسته‌ شدن به اخلاق و سنن ظاهری و باطنی آن حضرت یکی از هدف‌های زندگی است و سعادت دنیا و آخرت را به همراه دارد.
خداوند در جای جای کتابش از حضرت محمد (صلی‌الله‌علیه‌وآله وسلّم )حمایت کرده و او را بسیار ستوده است، این ستایش‌ها به خصوص در زمینه‌ی اخلاق رسول خدا و تعاملش با مردم، با تعابیر زیبایی بیان شده است، نمونه‌ی صریح آن آیه‌ی معروف “أنّک لعلی خلق عظیم” (قلم/4) است که یعنی براستی که داری خلق عظیمی هستی.
بنابراین در این مجموعه سعی شده اخلاق اجتماعی پیامبر مورد بررسی قرار گیرد .
کلید واژه‌هایی از جمله اخلاق، اجتماعی، پیامبر، مدارا، مصلحت‌اندیشی، الحکمت، مثل، اجتماع استفاده شده است.

-شهربانوعوض پور

چکیده

مخالفت مشرکین با پیامبر(ص) مراتب مختلفی داشت. ابتدا این مخالفت به صورت ملایم بود، در اوایل بعثت و شروع دعوت آشکار مشرکین سعی بر تطمیع پیامبر(ص) داشتند، ولی هر اندازه پافشاری و استقامت پیامبر(ص) بیشتر می شد و بر تعداد مسلمانان افزوده می گشت، شدت مخالفت مشرکین نیز زیادتر می شد.
پیامبر(ص) نزدیک به سه سال دعوت خود را علنی نکرد، از آنجا که پیامبر(ص) در این مدت به کسی کاری نداشت، کسی متعرض او نمی گشت و از طرف دیگر قریش و مردم ملاحظه مقام حامی وی ابوطالب را می کردند، اما پس از آشکار شدن دعوت و اسلام آوردن چند تن از بزرگان، مشرکان دست به کار شدند و عکس العمل های متفاوتی را از خود نشان دادند؛ که این عکس العمل ها شامل دو بخش قبل و بعد از هجرت می باشد. مبارزه مشرکان قریش با پیامبر(ص) از استهزاء و عداوت شروع شد. البته این اختصاص به رسول الله(ص) ندارد، زیرا تمامی انبیای الهی در مرحله اول با استهزای دشمنان روبه رو می شوند.
بعد از آنکه مشرکان از استهزاء ناامید شدند و حتی نتوانستند با تکذیب نیز پیامبر (ص) را از تصمیم خود منصرف کنند، دست به تهمت های ناروایی مانند جنون، ساحر و … زدند و یکی یکی حیله های خود را به کار برند؛ لجاجت کردند، بهانه آوردند و حتی چند بار کمر به توطئه و قتل پیامبر اسلام(ص) بستند. اما خداوند عمل مشرکین را عقیم می نمود و مقدمات هجرت پیامبرش(ص) را آماده کرد و به وسیله وحی روحیه پیامبر(ص) را قوی می نمود؛ ولی مشرکان دست بردار نبودند و حتی بعد از هجرت نیز مشکلات عدیده ای برای رسول خدا(ص) به وجود آوردند، جنگ های بسیاری که در طول سالهای هجرت حتی به پیامبر(ص) فرصت تبیین احکام هم نمی داد و پیامبر(ص) هنوز زره از تن بیرون نیاورده بود به جنگ بعدی می رفت.
تا زمان رحلت پیامبر(ص) مشرکان همچنان کار شکنی های خود را انجام داده، تا آنجا که در زمان رحلت پیامبر(ص) میان مسلمانان در مورد جانشین ایشان اختلاف افتاد و در حالی که جانشین ایشان حی و حاضر بودند، شخص دیگری را به عنوان خلیفه گرفتند و حتی بعد از ایمان آوردشان اینان همچنان مشرک بودند.
کلیه واژه: مخالفت، مشرکین، رسول خدا(ص)، بعثت، هجرت.

-سارارنحبر

چکیده
تقوا از ماده «وقایه» است وقایه عبارت است از محافظت کردن چیزی در برابر اموری که به آن زیان و آزار می رساند و در احادیث هم در مورد رعایت تقوا تأکید زیادی شده است و امیرالمؤمنین علی علیه السلام بیش از همه با رعایت تقوا تأکید کرده است و مردم را به پرهیزکاری ترغیب نموده اند.
تقوا دارای مراتبی است که اولین مرتبه ی آن تقوای عملی است یعنی طبق فرامین الهی اعمال را انجام دادن و انجام واجبات و ترک محرمات. دومین مرتبه تقوا، تقوای قلبی است، قلب انسان نیز در مراتبی، باید متصّف به تقوا گشته و حدود بندگی را در برابر پروردگار خویش رعایت نماید که آن توجه به تعلقات قلبی است تا از رذایل اخلاقی دور شده و به حق تعالی بپیوندد و سومین و عالی ترین درجه تقوا، تقوای معرفتی است که در مرحله ی مسیر توحید و پرورش سرّ انسان، تقوا به معنای حفظ باطن از انگیزه های غیرخدایی و سپس ایمنی از توجه به غیرخداوند متعال و تمرکز جان در یاد خداوند متعال است حقیقت تقوا همان احساس مسؤلیت درونی است و تا این احساس مسئولیت نباشد انسان به دنبال هیچ برنامه ی سازنده ای حرکت نمی کند و در اهمیت تقوا باید گفت که تقوا معدن نیکی ها و آبادانی دین و خیر دنیا و آخرت و برتر از ایمان است و رضای الهی درآن است.
کلیدواژه ها: ایمان، تقوا، رستگاری، پرهیزگاری، فضایل، خشوع، متقین، یقین